Çözümlü Örnek 3
Soru:
Hangi tarihlerde Türkiye'de (örneğin 40° Kuzey enleminde) gece ve gündüz süreleri birbirine eşit olur? Bu durumun nedenini Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketi ve eksen eğikliği temelinde açıklayınız.
Çözüm:
💡 Gece ve gündüz sürelerinin eşit olduğu günlere ekinoks denir.
- ➡️ İlkbahar Ekinoksu: 21 Mart (veya 20 Mart). Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de gündüzler gecelerden uzun olmaya başlar.
- ➡️ Sonbahar Ekinoksu: 23 Eylül (veya 22 Eylül). Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de geceler gündüzlerden uzun olmaya başlar.
- ➡️ Neden: Dünya'nın ekseni, yörünge düzlemine göre yaklaşık 23°27' eğik olduğu için mevsimler oluşur. Ekinoks tarihlerinde ise Dünya'nın eğikliği, Güneş ışınlarının Ekvator'a dik gelmesi şeklinde etki eder. Aydınlanma çemberi adı verilen hayali çizgi tam kutup noktalarından geçer ve bu nedenle Dünya'nın her yerinde gece ve gündüz 12'şer saattir.
✅ Sonuç: Türkiye'de gece ve gündüz süreleri 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde eşitlenir. Bunun temel nedeni, Dünya'nın eksen eğikliği ve yıllık hareketi sonucu Güneş ışınlarının bu tarihlerde Ekvator'a dik açıyla gelmesidir.
