Çözümlü Örnek 3
Soru:
Türkiye, 36° - 42° Kuzey enlemleri arasında yer alır. Bu enlem değerlerinin bir sonucu olarak, Türkiye'de;
- I. Güneş ışınları yıl içinde hiçbir zaman dik açıyla gelmez.
- II. Cisimlerin öğle vakti gölge boyu sıfır olmaz.
- III. Gündüz süresi yıl boyunca 12 saattir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Çözüm:
💡 Enlemin güneş ışınlarının geliş açısı ve gölge boyu üzerindeki etkisini analiz edelim:
- ➡️ I. İfade: "Güneş ışınları yıl içinde hiçbir zaman dik açıyla gelmez."
Dünya'nın eğik ekseni nedeniyle, Güneş ışınları dik açıyla sadece Dönenceler (23°27') arasına gelir. Türkiye 36°K-42°K enlemlerinde, yani Kuzey Yarımküre'deki Orta Kuşak'ta yer aldığı için Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla (90°) gelmez. En büyük açıyla yaz gündönümünde (21 Haziran) 36° enlemine gelir. Bu ifade DOĞRU.
- ➡️ II. İfade: "Cisimlerin öğle vakti gölge boyu sıfır olmaz."
Gölge boyunun sıfır olması için Güneş ışınlarının dik gelmesi (90°) gerekir. Yukarıda açıklandığı gibi bu Türkiye için mümkün değildir. Bu nedenle öğle vakti gölge boyu hiçbir zaman sıfır olmaz, daima kuzey yönüne düşer. Bu ifade de DOĞRU.
- ➡️ III. İfade: "Gündüz süresi yıl boyunca 12 saattir."
Gündüz süresinin yıl boyunca 12 saat olması sadece Ekvator çevresinde görülür. Türkiye gibi Orta Kuşak'ta yer alan bir ülkede gündüz süresi yazın uzar (14-15 saate kadar), kışın kısalır (9 saate kadar). Bu ifade YANLIŞ.
✅ Sonuç olarak, doğru ifadeler I ve II'dir.
