Soru:
Alize rüzgarları, \( 30^\circ \) enlemlerindeki yüksek basınç alanlarından Ekvator'daki alçak basınç alanına doğru esmeye başlar. Bu rüzgarların oluşumunda ve karakterinde aşağıdaki faktörlerden hangisi en az etkilidir?
- A) Basınç merkezlerinin yıllık ortalama konumu
- B) Günlük sıcaklık farkları
- C) Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü
- D) Yeryüzündeki büyük sıcaklık ve basınç kuşakları
Çözüm:
💡 Bu soru, Alizelerin "sürekli rüzgar" olma özelliğini ve oluşum dinamiklerini anlamayı gerektirir.
- ➡️ 1. Adım: Alize rüzgarları, genel atmosfer dolaşımının bir parçası olan ve yıl boyunca belli bir yönde esen sürekli rüzgarlardır.
- ➡️ 2. Adım: Bu rüzgarların oluşumunun temel nedeni, Ekvator ile dönenceler arasındaki sürekli sıcaklık ve basınç farkıdır (D seçeneği). Bu fark, basınç merkezlerinin yıllık ortalama konumlarını belirler (A seçeneği).
- ➡️ 3. Adım: Rüzgarların yönünü belirleyen en önemli faktörlerden biri, Dünya'nın dönüşünden kaynaklanan Coriolis kuvvetidir (C seçeneği).
- ➡️ 4. Adım: Günlük sıcaklık farkları ise, daha çok kara ve deniz meltemleri gibi yerel ve günlük rüzgarları oluşturur. Alizeler gibi gezegensel ölçekteki sürekli bir sistem üzerinde doğrudan belirleyici bir etkisi yoktur.
✅ Sonuç: En az etkili olan faktör B) Günlük sıcaklık farkları'dır.
