Soru:
Alize rüzgarlarının genel özellikleri nelerdir? Aşağıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri bu rüzgarlar için doğrudur?
- I. Sürekli rüzgarlardandır ve yıl boyunca aynı yönden eserler.
- II. 30° Kuzey ve 30° Güney enlemlerindeki dinamik yüksek basınç alanlarından, Ekvator'daki termal alçak basınç alanına doğru eserler.
- III. Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüşünün (Coriolis etkisi) sonucunda Kuzey Yarım Küre'de güneybatıdan, Güney Yarım Küre'de ise kuzeybatıdan eserler.
- IV. Yelkenli gemiler döneminde ticaret rüzgarları olarak adlandırılmışlardır.
Çözüm:
💡 Alize rüzgarlarının temel özelliklerini adım adım inceleyelim.
- ➡️ I. madde: Alizeler, genel atmosfer dolaşımının bir parçası olan sürekli rüzgarlardandır ve yönleri yıl boyunca belirgindir. Bu ifade doğrudur.
- ➡️ II. madde: Alizelerin kaynağı, 30° enlemlerindeki Yüksek Basınç (DYB) alanlarıdır ve hedefi ise Ekvator'daki Alçak Basınç (TAB) alanıdır. Bu ifade de doğrudur.
- ➡️ III. madde: Bu ifade yanlıştır! Coriolis etkisi nedeniyle rüzgarlar sapmaya uğrar. Kuzey Yarım Küre'de sağa, Güney Yarım Küre'de sola saparlar. Bu nedenle;
- Kuzey Yarım Küre Alizeleri: Kuzeydoğu yönünden eser (Kuzeydoğu Alizeleri).
- Güney Yarım Küre Alizeleri: Güneydoğu yönünden eser (Güneydoğu Alizeleri).
İfadede "güneybatı" ve "kuzeybatı" denilerek yönler karıştırılmıştır.
- ➡️ IV. madde: Tarihsel süreçte, yelkenli ticaret gemileri bu rüzgarları rotaları için çok verimli bir şekilde kullandıklarından, bu rüzgarlara "Ticaret Rüzgarları" (Trade Winds) adı verilmiştir. Bu ifade doğrudur.
✅ Sonuç olarak, doğru ifadeler I, II ve IV'tür.
