Basınç ve rüzgarlar test çöz TYT

Yukarıdaki haritada aynı enlem üzerinde bulunan K, L, M merkezlerine ait basınç değerleri (mb) verilmiştir. Buna göre, bu merkezlerdeki basınçların farklı olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

(Harita Tasviri: K=1030 mb, L=1015 mb, M=1020 mb. K karada, M denizde, L yüksek dağlık bir bölgede gösterilmiştir.)

• A) Yükselti
• B) Dünya'nın Günlük Hareketi
• C) Sıcaklık
• D) Nemlilik
• E) Okyanus Akıntıları

💡 Soruda tüm merkezler aynı enlemde olduğu için enlem etkisi (güneş ışınlarının geliş açısı) aynıdır. Bu durumda basınç farklılığını yaratan diğer faktörlere bakmalıyız.

• ➡️ K Merkezi (1030 mb): Karada ve yüksek basınç değerine sahip. Kış mevsiminde karalar denizlere göre daha soğuk olduğu için yüksek basınç (termik kökenli) merkezi oluşur.
• ➡️ L Merkezi (1015 mb): Yüksek dağlık bölge. Yükselti arttıkça basınç düşer. Bu nedenle en düşük basınç değeri buradadır.
• ➡️ M Merkezi (1020 mb): Deniz üzerinde ve nispeten daha düşük basınç değerine sahip. Kışın denizler karalara göre daha sıcak olduğu için alçak basınç (termik kökenli) merkezi oluşur.

✅ Soru, bu üç farklılığın ortak temel nedenini soruyor. K ve M'yi karşılaştırdığımızda neden sıcaklık, K ve L'yi karşılaştırdığımızda neden yükseltidir. Ancak soru "temel neden" dediği ve seçeneklerde her ikisi de yoksa, bu durumda K ve M arasındaki farkın en belirgin nedeni olan C) Sıcaklık doğru cevap olarak öne çıkar. Çünkü yükselti sadece L'yi, sıcaklık ise hem K ve M'yi hem de dolaylı olarak L'yi (sıcaklığın yükseltiyle değişmesi) etkiler. Fakat bu soru tipinde genel kabul, karaların ve denizlerin farklı ısınma özelliklerinin yarattığı sıcaklık farkının temel neden olduğu yönündedir.