Soru:
Aşağıdaki şekilde bir menderesin oluşum sürecindeki aşamalar karışık olarak verilmiştir. Doğru oluşum sıralamasını bulunuz.
- I. Yana doğru aşındırma ile vadi tabanı genişler.
- II. Akarsu yatağının eğimi azalır ve denge profiline yaklaşır.
- III. Dış bükey yamaçlar (yığınak) oluşur, iç bükey yamaçlar (yamaç) sürekli aşınır.
- IV. Akarsu, yatağını enlemesine aşındırmaya başlar.
Çözüm:
💡 Bu soru, bir menderesin zaman içinde nasıl geliştiğini anlamamızı sağlayan oluşum sırasını bulmamızı istiyor.
- ➡️ Adım 1: Süreci başlatan olayı bulalım. Akarsu, eğimin azaldığı bir bölgeye geldiğinde enlemesine aşındırmaya başlar. Bu ilk adımdır. (IV)
- ➡️ Adım 2: Enlemesine aşındırmanın devam etmesi, vadi tabanını genişletir. (I)
- ➡️ Adım 3: Aşındırma ve biriktirme süreçleri belirginleşir. İç bükey kıyılar aşınırken (yamaç), dış bükey kıyılara alüvyonlar birikir (yığınak). (III)
- ➡️ Adım 4: Bu süreç devam ettikçe akarsu, eğimini daha da azaltır ve denge profilini bulmaya çalışır. Bu, olgunluk aşamasıdır. (II)
✅ Doğru sıralama: IV - I - III - II şeklindedir.
