Soru:
Cem Sultan'ın Avrupa'da Hristiyan güçlerin elinde esir bir halde bulunmasının, Osmanlı Devleti'nin dış politikası üzerindeki en önemli sonucu nedir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, olayın jeopolitik ve diplomatik sonuçlarını analiz etme becerisini ölçer. Cem Sultan'ın varlığı, Osmanlı için nasıl bir kısıtlayıcı faktör olmuştur?
- ➡️ İlk adım, Avrupa devletlerinin Cem Sultan'a bakış açısını anlamaktır. Papa ve diğer Hristiyan liderler, Cem Sultan'ı Osmanlı tahtına oturtmak için potansiyel bir kukla olarak görmüş, daha da önemlisi onu II. Bayezid'e karşı bir tehdit ve pazarlık kozu olarak kullanmışlardır.
- ➡️ İkinci adım, bu durumun Osmanlı'yı nasıl etkilediğini düşünmektir. II. Bayezid, kardeşinin bir Haçlı seferi için bahane olarak kullanılmasından veya taht için bir rakip olarak Osmanlı topraklarına getirilmesinden sürekli endişe duymuştur.
- ➡️ Üçüncü adım, en somut sonucu belirlemektir. Bu endişe, Osmanlı Devleti'nin Batı'ya karşı agresif bir fetih politikası izlemesini engellemiştir. Özellikle İtalya seferi yapılamamış ve Avrupa'da daha temkinli bir dış politika izlenmiştir. Ayrıca, Cem Sultan'ın bakım masrafları ve onu elinde tutanlara ödenen yıllık tazminatlar (40.000 altın) önemli bir mali yük oluşturmuştur.
✅ En önemli sonuç: Osmanlı Devleti'nin 16 yıl boyunca Batı'ya karşı fetihlerini askıya almak zorunda kalması ve pasif bir dış politika izlemesidir. Bu durum, Avrupa'nın içinde bulunduğu karışıklıktan faydalanma fırsatını Osmanlı'nın elinden almıştır.
