Soru: 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) sonucunda imzalanan Ayastefanos Antlaşması ve Berlin Antlaşması'nın Osmanlı Devleti üzerindeki etkilerini karşılaştırınız. Hangi antlaşma daha ağır şartlar içeriyordu ve neden Berlin Antlaşması ile değiştirildi?
Çözüm:
- Ayastefanos Antlaşması (1878): Osmanlı Devleti'ne çok ağır şartlar dayattı. Büyük Bulgaristan Prensliği kurulacak, Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacak, Bosna-Hersek'e özerklik verilecek, Rusya'ya savaş tazminatı ve toprak verilecekti. Bu antlaşma Osmanlı'nın Balkanlardaki varlığını neredeyse sona erdirecek nitelikteydi.
- Berlin Antlaşması (1878): Avrupa devletlerinin (özellikle İngiltere ve Avusturya-Macaristan) tepkisi üzerine toplandı. Ayastefanos'taki Büyük Bulgaristan üçe bölündü, Doğu Rumeli ve Makedonya Osmanlı'ya geri verildi. Bosna-Hersek Avusturya-Macaristan'ın yönetimine bırakıldı. Berlin Antlaşması, Ayastefanos'a göre Osmanlı için daha hafif olsa da yine de toprak kayıpları devam etti. Ayastefanos'un değiştirilme nedeni, Rusya'nın aşırı güçlenmesinden diğer Avrupa devletlerinin rahatsız olmasıydı.
