Soru: 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin 'Dağılma Dönemi' olarak adlandırılmasının temel nedenleri nelerdir? Bu dönemde devletin toprak bütünlüğünü korumak için uyguladığı önemli politikaları açıklayınız.
Çözüm:
- Dağılma nedenleri: Milliyetçilik akımlarının etkisiyle Balkan milletlerinin ayaklanması, Avrupa devletlerinin Osmanlı iç işlerine müdahalesi, ekonomik zayıflık ve dış borçlar, merkezi otoritenin zayıflaması, teknolojik gerilik ve askeri yenilgiler.
- Koruma politikaları: Tanzimat Fermanı (1839) ve Islahat Fermanı (1856) ile reformlar yapılarak azınlık hakları genişletildi. Osmanlıcılık düşüncesi benimsendi toplumsal bütünlük sağlanmaya çalışıldı. Denge politikası izlenerek Avrupa devletleri arasındaki çıkar çatışmalarından yararlanıldı. Örneğin, Kırım Savaşı'nda İngiltere ve Fransa'nın desteği alındı.
