Soru:
Bir bölgede yaşanan şiddetli bir kasırga sonrasında aşağıdaki etkiler gözlemlenmiştir:
- Yüksek rüzgar hızına bağlı olarak binaların çatıları uçmuş, ağaçlar devrilmiştir.
- Şiddetli yağış ve fırtına dalgası nedeniyle kıyı kesimlerde su baskınları yaşanmıştır.
- Altyapı sistemleri (elektrik, su, iletişim) büyük ölçüde hasar görmüştür.
Bu etkilerden yola çıkarak, kasırganın yol açtığı birincil (doğrudan) ve ikincil (dolaylı) etkileri listeleyiniz.
Çözüm:
💡 Ekstrem bir doğa olayının etkileri, olayın doğrudan sonucu olan birincil etkiler ve bunların tetiklediği ikincil etkiler olarak ikiye ayrılır.
- ➡️ Birincil (Doğrudan) Etkiler: Bunlar, kasırganın fiziksel gücüyle (rüzgar, yağmur, fırtına dalgası) anında ortaya çıkan etkilerdir.
- Yüksek rüzgar hızına bağlı çatı uçması ve ağaç devrilmesi.
- Fırtına dalgası ve şiddetli yağışa bağlı su baskınları.
- Altyapı sistemlerinin (elektrik, su, iletişim) doğrudan hasar görmesi.
- ➡️ İkincil (Dolaylı) Etkiler: Birincil etkilerin sonucu olarak zaman içinde gelişen sosyal ve ekonomik sorunlardır.
- Salgın hastalık riskinin artması (temiz suya erişim sorunu nedeniyle).
- Ekonomik faaliyetlerin durması (iş yerlerinin hasar görmesi, ulaşımın aksaması).
- Psikolojik travmalar (evini/kaybını yaşayan insanlarda).
- Gıda kıtlığı ve yardım malzemelerine ulaşımda zorluklar.
✅ Sonuç olarak, birincil etkiler fiziksel yıkımı tanımlarken, ikincil etkiler bu yıkımın toplum üzerinde uzun vadede yarattığı sorunları ifade eder.
