Soru: Tevbe 60. ayette 'borçlular' (el-ğârimîn) için zekat verilebileceği belirtilir. Hangi tür borçlular zekat almaya hak kazanır? Örneklerle açıklayınız.
Çözüm: Ayetteki 'el-ğârimîn' ifadesi, borçlu olup bu borcunu ödeyemeyen kişileri kapsar. Zekat verilebilmesi için:
- Borç, meşru bir ihtiyaçtan (yiyecek, barınma, tedavi gibi) veya toplumsal bir zararı önlemekten kaynaklanmalıdır. Kumar, israf gibi haram yollarla oluşan borçlar kapsam dışıdır.
- Borçlu, borcunu ödeyemeyecek kadar fakir olmalıdır. Nisap miktarı malı varsa, önce borcunu ödemekle yükümlüdür.
Örnek durumlar: - Bir kişi, ailesinin sağlık giderleri için borçlanmış ve ödeyemiyorsa, zekat alabilir.
- İki kişi arasındaki anlaşmazlığı önlemek için borçlanan ve bunu karşılayamayan biri de zekata hak kazanabilir (örneğin, kan davasını önlemek için diyet borcu).
- Ancak, lüks bir araba almak için borçlanıp ödeyemeyen biri, temel ihtiyaçları karşılanıyorsa zekat alamaz.
Bu madde, zekatın toplumsal dengeyi sağlama işlevini gösterir.
