Soru:
Auguste Comte, toplumsal evrimin üç aşamadan geçtiğini ileri sürer: Teolojik, Metafizik ve Pozitif aşama. Aşağıdakilerden hangisi, Comte'un "Pozitif Aşama" için öne sürdüğü özelliklerden biri değildir?
- A) Olgulara dayalı gözlem ve deneyin temel alınması
- B) Toplumsal olayları açıklamada bilimsel yasaların kullanılması
- C) Doğaüstü güçler ve tanrısal müdahalelerle açıklama yapılması
- D) İnsan aklının en yüksek gelişim evresine ulaşması
- E) Sosyolojinin ("sosyal fizik") toplumu inceleyen temel bilim olarak kabul edilmesi
Çözüm:
💡 Bu soru, sosyolojinin kurucularından Auguste Comte'un Üç Hal Kanunu'nu ve özellikle Pozitif Aşamayı neyin tanımlayıp neyin tanımlamadığını anlamamızı istiyor.
- ➡️ 1. Adım: Comte'un üç evresini hatırlayalım:
- Teolojik Aşama: Olaylar tanrısal güçlerle ve doğaüstü nedenlerle açıklanır.
- Metafizik Aşama: Olaylar soyut, gizemli güçler ve kavramlarla (örn. "doğa") açıklanır.
- Pozitif Aşama: Olaylar bilimsel yöntemle, gözlem, deney ve olgulara dayalı olarak açıklanır.
- ➡️ 2. Adım: Soru bize Pozitif Aşama'nın olmayan özelliğini soruyor. Yani, Pozitif Aşama'ya ait olmayan, daha önceki aşamalara ait bir özelliği bulmalıyız.
- ➡️ 3. Adım: Seçenekleri Pozitif Aşama açısından değerlendirelim:
- A) Pozitif aşamanın temel taşıdır. ✅ Pozitif'e aittir.
- B) Bilimsel yasalar, pozitif aşamanın anahtar kavramıdır. ✅ Pozitif'e aittir.
- C) "Doğaüstü güçler ve tanrısal müdahaleler" ifadesi, tam olarak Teolojik Aşama'nın tanımıdır. ❌ Pozitif'e ait DEĞİLDİR.
- D) Comte'a göre pozitif aşama, insan aklının en gelişmiş halidir. ✅ Pozitif'e aittir.
- E) Comte, sosyolojiye "sosyal fizik" adını vermiş ve onu pozitif aşamanın temel bilimi yapmıştır. ✅ Pozitif'e aittir.
✅ Sonuç: "Doğaüstü güçlerle açıklama", Pozitif Aşama'nın reddettiği, Teolojik Aşama'ya özgü bir özelliktir. Doğru cevap C seçeneğidir.
