Soru:
Auguste Comte, Pozitivizm ile metafiziği kesin bir şekilde ayırmıştır. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Pozitivizmin özelliklerinden BİRİ DEĞİLDİR? Nedenini açıklayınız.
- A) Bilginin kaynağı gözlem ve deneydir.
- B) "Nasıl" sorusu, "niçin" sorusundan daha önemlidir.
- C) Evrenin nihai ve mutlak gerçekliğini araştırır.
- D) Toplumsal olaylar da doğa olayları gibi incelenebilir.
- E) Bilim, birleştirilmiş bir bilgi sistemi olmalıdır.
Çözüm:
💡 Bu soru, Pozitivizmin temel ilkelerini iyi anlayıp anlamadığımızı, onu metafizikten ayıran noktayı bulmamızı istiyor.
- ➡️ Seçenekleri Pozitivizm Açısından İnceleyelim:
- A) DOĞRU: Pozitivizme göre gerçek bilginin tek kaynağı duyusal deneyimdir (olgular).
- B) DOĞRU: Pozitivizm, gözlemlenemeyen "ilk nedenler" veya "nihai gerçeklik" (niçin) peşinde koşmaz; olgular arasındaki ilişkileri (nasıl) araştırır.
- C) YANLIŞ: "Evrenin nihai ve mutlak gerçekliğini araştırmak" tam olarak metafiziğin konusudur. Pozitivizm, bu tür spekülasyonları reddeder ve sadece görüngüler dünyası (fenomenler) ile ilgilenir. Bu, soruda istenen "pozitivizmin özelliği olmayan" ifadedir.
- D) DOĞRU: Bu, Comte'un sosyolojiyi (toplum fiziği) kurmasının temel dayanağıdır. Toplumsal olaylar da doğa bilimlerindeki gibi yasalara tabidir.
- E) DOĞRU: Comte, tüm bilimleri bir hiyerarşi içinde birleştirmeyi ve nihayetinde hepsini yönetecek bir "pozitif din" (İnsanlık Dini) önermiştir.
✅ Sonuç: Doğru cevap C seçeneğidir, çünkü bu ifade metafizik bir araştırmanın amacını tanımlar, pozitivist bir yaklaşımı değil.