Soru:
Pozitivizm ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A) Bilgi, olgulara ve deneyime dayanmalıdır.
- B) Metafizik spekülasyonlar ve soyut düşünceler reddedilir.
- C) Sosyal olgular, doğal olgular gibi incelenebilir ve yasaları keşfedilebilir.
- D) Bilim insanının değer yargıları ve inançları, araştırmanın sonucunu doğrudan şekillendirir.
Çözüm:
💡 Bu soru, Pozitivizmin temel ilkelerini ve ne olmadığını anlamamızı istiyor.
- ➡️ Birinci Adım: Pozitivizmin temelini olguculuk oluşturur. Bu nedenle A seçeneği ("Bilgi, olgulara ve deneyime dayanmalıdır") doğru bir ifadedir.
- ➡️ İkinci Adım: Pozitivizm, gözlemlenemeyen ve test edilemeyen her şeyi reddeder. Bu yüzden B seçeneği ("Metafizik spekülasyonlar... reddedilir") de doğrudur.
- ➡️ Üçüncü Adım: Pozitivizm, sosyal bilimlerde doğa bilimlerinin yöntemlerinin kullanılmasını savunur. Dolayısıyla C seçeneği ("Sosyal olgular, doğal olgular gibi incelenebilir...") de pozitivizme uygundur.
- ➡️ Dördüncü Adım: Pozitivizm, bilim insanının nesnel ve tarafsız olması gerektiğini savunur. Araştırmacının kişisel değer yargılarının sonucu etkilemesi, pozitivizmin idealindeki "değer yargısından arınmış bilim" anlayışına aykırıdır. Bu, daha çok eleştirel teori veya yorumsamacı yaklaşımlarda kabul görür.
✅ Sonuç: Pozitivizmin "nesnellik" ilkesiyle çelişen ifade D seçeneğidir. Bu nedenle, hangisinin yanlış olduğu sorulduğunda cevap D'dir.
