Soru:
Kopernik'in Güneş merkezli modeli, Aristo ve Batlamyus'un geleneksel Yer merkezli modeline karşı hangi gözlemsel ve matematiksel argümanlarla ortaya atılmıştır? İki temel argümanını yazınız.
Çözüm:
💡 Kopernik, modelini basitlik ve gözlemsel uyum ilkeleri üzerine inşa etmiştir.
- ➡️ Geri Gitme (Retrograd) Hareketin Doğal Açıklaması: Yer merkezli model, gezegenlerin gökyüzündeki geri gitme hareketini açıklamak için karmaşık "episikl" (çember merkezli çember) sistemler kullanıyordu. Kopernik, Dünya'nın da diğer gezegenler gibi Güneş etrafında döndüğünü öne sürerek, bu hareketin sadece bir göreli hareket illüzyonu olduğunu gösterdi. Daha hızlı hareket eden bir gezegenin, daha yavaş hareket eden bir gezegeni (Dünya'dan bakıldığında) geri gidiyormuş gibi gözükmesi doğal bir sonuçtu.
- ➡️ Evrenin Düzeni ve Basitliği: Kopernik, Güneş merkezli modelin gezegenlerin gözlemlenen hareketlerini, daha az varsayımla ve daha tutarlı bir şekilde açıkladığını iddia etti. Bu model, gezegenlerin yörünge büyüklükleri ile Güneş etrafındaki dönüş süreleri arasında düzenli bir ilişki kuruyordu (\( T^2 \propto R^3 \) ilişkisinin temeli). Ayrıca, Merkür ve Venüs'ün her zaman Güneş'e yakın görülmesi gibi olgular, onların Güneş etrafında, Dünya'dan daha içerideki yörüngelerde dolanmasıyla doğal olarak açıklanabiliyordu.
✅ Bu argümanlar, modelin sadece daha zarif değil, aynı zamanda daha açıklayıcı olduğunu göstermiştir.
