Soru: Hegel'in diyalektiğinin üç temel aşaması (tez, antitez, sentez) nedir? "Özgürlük" kavramını bu aşamalar üzerinden örnekleyerek açıklayınız.
Çözüm:
- Tez: Bir kavramın ilk halidir, kendi içinde çelişkiler barındırır. Örnek: "Doğal özgürlük" – insanın her istediğini yapabildiği, ancak kaos ve çatışmaya yol açan ilkel bir durum.
- Antitez: Tezin karşıtıdır, çelişkiyi ortaya çıkarır. Örnek: "Yasalar ve kurallar" – doğal özgürlüğü sınırlayan, düzeni sağlayan ancak bireyi baskı altına alan sistemler.
- Sentez: Tez ve antitezden daha üstün bir birlik doğar, çelişki aşılır. Örnek: "Rasyonel özgürlük" – bireyin, toplumsal yasaları akılla benimseyerek gerçekleştirdiği, hem düzeni hem de kişisel gelişimi barındıran özgürlük (Hegel'in devlet anlayışında olduğu gibi).
- Bu süreç, diyalektik ilerlemenin temelidir ve tarih, felsefe, toplum gibi alanlarda sürekli tekrarlanır.
