Soru:
Bir psikolog, bireylerin günlük içtikleri su miktarı (litre) ile zeka testi puanları (IQ) arasında bir ilişki olup olmadığını araştırıyor. 200 kişi üzerinde yapılan çalışmanın sonucunda hesaplanan korelasyon katsayısı \( r = -0.05 \) olarak bulunuyor. Bu istatistiksel bulgu nasıl açıklanır?
Çözüm:
💡 Korelasyon katsayısının işareti (+ veya -) ilişkinin yönünü, mutlak değeri ise ilişkinin gücünü gösterir.
- ➡️ 1. Adım: Katsayının İşaretini ve Büyüklüğünü İnceleme - \( r = -0.05 \) değeri, hem negatif işaretli hem de 0'a çok yakın çok küçük bir değerdir.
- ➡️ 2. Adım: İşareti Yorumlama - Negatif işaret, teorik olarak "su miktarı arttıkça IQ'nun azalması" anlamına gelir. Ancak bu yorum, katsayının büyüklüğü dikkate alınmadan yapılmamalıdır.
- ➡️ 3. Adım: Büyüklüğü Yorumlama - Değer 0'a çok yakın olduğu için, bu negatif ilişki istatistiksel olarak anlamsız ve pratikte yok sayılabilecek düzeydedir. İlişkinin gücü neredeyse sıfırdır.
- ➡️ 4. Adım: Genel Yargıya Varma - İşaret ne olursa olsun, katsayı 0'a çok yakınsa (örneğin -0.1 ile +0.1 arası), bu bir nötr korelasyona işaret eder.
✅ Sonuç: Su tüketimi ile IQ puanları arasında nötr korelasyon vardır. İki değişken birbirinden bağımsızdır. Negatif işaret, bu örneklemdeki çok hafif ve anlamsız bir dalgalanmadan kaynaklanıyor olabilir.
