Soru:
Karl Marx, "Din, halkın afyonudur." sözüyle, din kurumunun toplumdaki sınıf çatışması bağlamında hangi temel işlevine işaret etmektedir? Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu görüşü en iyi şekilde açıklar?
- A) Ezilen sınıfların acılarını hafifletmek ve onlara manevi teselli sunmak
- B) Egemen sınıfın iktidarını ve çıkarlarını meşrulaştırmak
- C) Toplumsal değer ve normları kuşaktan kuşağa aktarmak
- D) Bireylere evrensel bir ahlak anlayışı kazandırmak
- E) İnsanların doğaüstü varlıklarla iletişim kurmasını sağlamak
Çözüm:
💡 Bu soru, Karl Marx'ın din hakkındaki görüşlerini ve Çatışma Teorisi perspektifini anlamamızı gerektiriyor.
- ➡️ Birinci adım: Marx'ın "afyon" benzetmesini anlamaya çalışalım. Afyon, acıyı dindiren, uyuşturan bir maddedir. Marx bu benzetmeyle, dinin de ezilen işçi sınıfının gerçek dünyadaki sömürü ve acılarını unutturduğunu ve onları öteki dünya vaatleriyle uyuşturduğunu ifade eder.
- ➡️ İkinci adım: Ancak, bu uyuşturucu etkinin asıl sonucu nedir? Marx'a göre din, bu teselli işlevi sayesinde, mevcut sömürü düzenine karşı çıkılmasını engeller. Yani, egemen sınıfın düzeninin sürmesine hizmet eder ve onu meşrulaştırır.
- ➡️ Üçüncü adım: Seçeneklere bakalım. A) seçeneği afyon benzetmesinin ilk kısmını (acıyı hafifletmek) açıklar gibi görünse de, Marx'ın vurguladığı asıl nokta bu değildir. Onun asıl vurgusu, bu tesellinin siyasi ve toplumsal sonucu, yani egemen sınıfın iktidarının pekiştirilmesidir. Bu nedenle B) seçeneği Marx'ın görüşünün özünü daha iyi yakalar.
✅ Sonuç: Marx'a göre din, ezilenleri uyuşturarak mevcut düzeni koruduğu için, temel işlevi egemen sınıfın iktidarını meşrulaştırmaktır. Doğru cevap B'dir.
