Soru:
"Bazı gezegenler yaşam barındırır" (I tipi) önermesinin çelişiği (contradictory) aşağıdakilerden hangisidir? Bu iki önermenin doğruluk değerleri nasıl bir ilişki içindedir?
Çözüm:
💡 Karşı olum karesinde en güçlü ilişki çelişki (contradictory) ilişkisidir. Çelişen önermeler hem aynı anda doğru hem de aynı anda yanlış olamazlar. Biri doğruysa diğeri kesinlikle yanlıştır ve tersi de geçerlidir.
- ➡️ Verilen önerme: "Bazı gezegenler yaşam barındırır." Bu bir I tipi (Tikel Olumlu) önermedir.
- ➡️ Karede çapraz olarak karşılık gelen önerme, çelişiğidir. I tipi önermenin çelişiği, E tipi (Tümel Olumsuz) önermedir.
- ➡️ E tipi önerme: "Hiçbir gezegen yaşam barındırmaz."
- ➡️ Doğruluk Değeri İlişkisi: Eğer "Bazı gezegenler yaşam barındırır" (I) doğru ise, onun çelişiği olan "Hiçbir gezegen yaşam barındırmaz" (E) kesinlikle yanlıştır. Tam tersi, eğer I önermesi yanlış ise (yani hiçbir gezegen yaşam barındırmıyorsa), E önermesi kesinlikle doğrudur.
✅ Sonuç: Çelişiği "Hiçbir gezegen yaşam barındırmaz" (E) önermesidir. Bu iki önerme birbirinin daima zıttı doğruluk değerine sahiptir.
