Soru:
Ali, internetten "oyun_setup.exe" adlı bir dosya indiriyor. Dosyayı çalıştırdığında bilgisayarı yavaşlıyor ve garip pencereler açılmaya başlıyor. Bu durumu psikoloji dersinde gördüğünüz "öğrenme" kavramlarından klasik koşullanma ile ilişkilendirerek açıklayınız. ".exe" uzantısının bu süreçteki rolü nedir?
Çözüm:
💡 Klasik koşullanmada, nötr bir uyaran, koşulsuz bir uyaranla eşleştirilerek, zamanla nötr uyaranın da koşulsuz uyarana benzer bir tepki oluşturması sağlanır.
- ➡️ Nötr Uyaran (Başlangıçta tepkisiz): ".exe" uzantısı. Başlangıçta bu sadece bir "program dosyası" anlamına gelir ve herhangi bir korku veya endişe uyandırmaz.
- ➡️ Koşulsuz Uyaran (Doğal tepki verilen): Bilgisayarın yavaşlaması, virüs bulaşması, garip pencerelerin açılması ve yaşanan kaygı/stres. Bu durum doğal olarak olumsuz bir duygusal tepki (korku, endişe) yaratır.
- ➡️ Koşulsuz Tepki: Bu kaygı ve stres hissi.
- ➡️ Eşleştirme: ".exe" uzantılı bir dosya (nötr uyaran), bilgisayara zarar veren bir olayla (koşulsuz uyaran) defalarca eşleştirilir.
- ➡️ Koşullu Uyaran: Artık ".exe" uzantısının kendisi.
- ➡️ Koşullu Tepki: Ali'nin, herhangi bir ".exe" dosyasını gördüğünde, henüz çalıştırmadan bile yaşadığı kaygı, tedirginlik ve güvensizlik hissi.
✅ Sonuç: ".exe" uzantısı, zararlı bir deneyimle eşleştirilerek koşullu uyaran haline gelmiştir. Artık bu uzantıyı görmek, Ali'de otomatik olarak bir güvensizlik ve endişe tepkisi (koşullu tepki) oluşturmaktadır.
