Çözümlü Örnek 4
Soru:
Bir öğrenci, "Pasif içicilik sadece sigara dumanını soluyan kişiyi etkiler" görüşünü savunuyor. Bu görüşü, aşağıdaki kavramları kullanarak eleştiriniz ve genişletiniz:
- Ana akım duman (Mainstream smoke)
- Yan akım duman (Sidestream smoke)
Çözüm:
💡 Bu soru, pasif içiciliğin bileşenlerini ve hangi duman türünün daha tehlikeli olduğunu bilmeyi gerektirir.
- ➡️ Birinci Adım: Kavramları Tanımla:
- Ana Akım Duman: Sigara içen kişinin ciğerlerinden çıkardığı filtrelenmiş dumandır.
- Yan Akım Duman: Sigaranın yanan ucundan doğrudan havaya karışan, filtrelenmemiş dumandır.
- ➡️ İkinci Adım: Görüşü Eleştir: Öğrencinin görüşü eksiktir çünkü pasif içicilik, hem ana akım hem de yan akım dumanın karışımından oluşan bir ortam dumanına (environmental tobacco smoke) maruz kalmaktır.
- ➡️ Üçüncü Adım: Yan Akım Dumanın Önemini Vurgula: Yan akım duman, daha yüksek sıcaklıkta yandığı için birçok kanserojen madde (nikotin, katran, amonyak, karbonmonoksit vb.) bakımından ana akım dumana göre çok daha konsantre ve zehirlidir. Bu nedenle, pasif içiciler en az içiciler kadar, hatta bazı toksinlere içicilerden daha fazla maruz kalabilir.
- ➡️ Dördüncü Adım: Sonuçlandır: Dolayısıyla, pasif içicilik sadece solunan duman değil, aynı zamanda içilen ortamdaki havaya karışan ve özellikle yan akım dumanla gelen yüksek dozdaki zehirli kimyasalların tümüdür. Bu, pasif içiciliği çok ciddi bir halk sağlığı sorunu haline getirir.
✅ Sonuç: Öğrencinin görüşü yanlıştır. Pasif içicilik, özellikle filtrelenmemiş ve daha zehirli olan yan akım dumanın da dahil olduğu kapsamlı bir maruziyettir ve bu nedenle çok daha tehlikelidir.
