Soru:
"(I) Yağmur durulunca yola koyulduk. (II) Yol boyunca etkileyici manzaralar eşlik etti bize. (III) Vardığımızda her yer ıslak ve tertemizdi. (IV) Sanki doğa, bize özel bir şov hazırlamıştı."
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde hem nesne hem de dolaylı tümleç vardır?
Çözüm:
💡 Nesne (yükleme "neyi, kimi" soruları sorularak bulunur) ve dolaylı tümleci (yükleme "nereye, kime, nerede, kimde" soruları sorularak bulunur) arayacağız.
- ➡️ I. Cümle: "Yağmur durulunca yola koyulduk." → "yola" (dolaylı tümleç). Nesne yok.
- ➡️ II. Cümle: "Yol boyunca etkileyici manzaralar eşlik etti bize." → "etkileyici manzaralar" (özne), "bize" (dolaylı tümleç). Bu cümlede nesne yoktur.
- ➡️ III. Cümle: "Vardığımızda her yer ıslak ve tertemizdi." → Yüklem isim soylu olduğu için (ıslak ve tertemizdi) nesne ve dolaylı tümleç alamaz. Sadece özne vardır ("her yer").
- ➡️ IV. Cümle: "Sanki doğa, bize özel bir şov hazırlamıştı." → Özne: "doğa", Dolaylı Tümleç: "bize", Nesne: "özel bir şov" ("neyi hazırlamıştı?" → özel bir şov).
✅ Hem nesne hem de dolaylı tümleç bulunan cümle IV. cümledir.
