Soru:
"Matematik sınavındaki \(x^2 + y^2 = z^2\) denklemini tahtaya çözdü." cümlesinin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?
- A) Özne - Yüklem
- B) Belirtili Nesne - Yüklem
- C) Belirtisiz Nesne - Dolaylı Tümleç - Yüklem
- D) Belirtili Nesne - Dolaylı Tümleç - Yüklem
Çözüm:
💡 Ögeleri bulmak için temel soruları sırayla soralım.
- ➡️ 1. Adım: Yüklemi Bulalım. Yüklem, iş, oluş, hareket bildiren sözcüktür. Cümledeki yüklem "çözdü"dür.
- ➡️ 2. Adım: Özneyi Bulalım. "Kim çözdü?" sorusunu sorarız. Cevap gelmez. Özne gizlidir, "O" (Öğretmen/Arkadaş vb.). Bu nedenle cümlede söylenmemiş bir gizli özne vardır.
- ➡️ 3. Adım: Nesneyi Bulalım. "Neyi çözdü?" sorusunu sorarız. Cevap: "Matematik sınavındaki \(x^2 + y^2 = z^2\) denklemini". "-i" hal eki aldığı için bu bir belirtili nesnedir.
- ➡️ 4. Adım: Tümleçleri Bulalım. "Nereye çözdü?" sorusunu sorarız. Cevap: "tahtaya". Yönelme hal eki (-a) aldığı için bu bir dolaylı tümleçtir.
✅ Cümlenin ögeleri sırasıyla: Belirtili Nesne - Dolaylı Tümleç - Yüklem'dir. Gizli özne söylenmediği için seçeneklerde yoktur. Doğru cevap D seçeneğidir.
