Soru:
"Minik yavru kedi, pamuktan bir yumağa benziyordu." cümlesinde kullanılan benzetme türünü (teşbih-i beliğ) ve nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Benzetmenin dört ögesinden (benzeyen, kendisine benzetilen, benzetme yönü, benzetme edatı) bazıları kullanılmadan yapılan, yoğun ve güçlü anlatıma sahip benzetmelere teşbih-i beliğ (güzel benzetme) denir.
- ➡️ 1. Adım: Ögeleri Kontrol Et ➜ Benzeyen: "Minik yavru kedi", Kendisine Benzetilen: "pamuktan bir yumak", Benzetme Edatı: "benziyordu" (benzemek fiili). Peki ya Benzetme Yönü (yumuşak, beyaz, tüylü gibi) cümlede açıkça söylenmiş mi? Hayır, söylenmemiş.
- ➡️ 2. Adım: Eksik Ögeyi Tespit Et ➜ Bu benzetmede benzetme yönü kullanılmamıştır. Okuyucu, kedinin pamuk yumağına hangi yönden benzediğini (yumuşaklık, beyazlık, yuvarlaklık) kendisi anlar.
- ➡️ 3. Adım: Türü Belirle ➜ Benzetme yönünün bulunmadığı, sadece benzeyen, kendisine benzetilen ve bazen de edatın bulunduğu bu tür benzetmelere teşbih-i beliğ denir.
✅ Sonuç: Bu bir teşbih-i beliğ örneğidir çünkü benzetmenin en önemli ögelerinden biri olan benzetme yönü cümlede yer almamaktadır.
