Soru:
Dinleme metninin "Köktendil" adlı bölümünde, bazı kelimelerin çok eski zamanlardan geldiği ve Türkçenin kökleri olduğu anlatılır. Aşağıdaki kelime çiftlerinden hangisi, metnin bu bölümündeki "köktendil" vurgusuna en iyi örnek olur?
- A) Bilgisayar - Fare
- B) Televizyon - Uydu
- C) Ağaç - Toprak
- D) Anne - Ev
Çözüm:
🌳 "Köktendil" ifadesi, dilin tarihsel derinliğini ve temel, kadim kavramları ifade eden sözcükleri işaret eder.
- ➡️ Birinci adım: Köktendil kelimeler, genellikle doğayla, insanın en temel duygu ve ihtiyaçlarıyla ilgili, yüzyıllardır kullanılan saf Türkçe kökenli sözcüklerdir.
- ➡️ İkinci adım: Seçenekleri değerlendirelim:
- A) Bilgisayar - Fare: Bunlar teknoloji terimleridir ve nispeten yeni kelimelerdir. Köktendil kavramına uymaz.
- B) Televizyon - Uydu: Bunlar da yabancı kökenli veya modern terimlerdir.
- C) Ağaç - Toprak: Bunlar doğanın temel unsurlarıdır ve hem saf Türkçe hem de çok eski kelimelerdir. Köktendil vurgusuna uygundur.
- D) Anne - Ev: Bu kelimeler de temel ve eskidir ancak "Ağaç - Toprak" çifti doğanın en ilkel, en köklü parçalarını temsil etmesi açısından bu bağlamda daha güçlü bir örnektir.
- ➡️ Üçüncü adım: Metinde "köklere" vurgu yapılırken, doğayla iç içe olan, dilin en saf halini yansıtan kelimeler ön plandadır.
✅ Sonuç: "Ağaç" ve "Toprak" kelimeleri, Türkçenin kadim ve doğal köklerini en iyi temsil eden çift olduğu için doğru cevap C seçeneğidir.
