6. sınıf Fen Bilimleri maddenin tanecikli yapısı konu anlatımı

Bir öğrenci, aynı sıcaklıkta bulunan eşit kütleli X, Y ve Z sıvılarını özdeş kaplara koyup eşit süre ısıtıyor. Isıtma sonunda sıcaklık değişimlerinin \( \Delta T_X > \Delta T_Y > \Delta T_Z \) olduğunu gözlemliyor. Buna göre X, Y ve Z sıvılarının öz ısıları (\(c_X, c_Y, c_Z\)) arasındaki ilişki nasıldır? Nedenini açıklayınız.

💡 Bu soruyu çözmek için "maddenin tanecikli yapısı" ve "öz ısı" kavramlarını ilişkilendirmeliyiz. Öz ısı, bir maddenin taneciklerinin birim kütlesinin sıcaklığını 1°C artırmak için gereken ısı miktarıdır.

• ➡️ 1. Adım: Verilenleri formülize edelim. Alınan ısı miktarı Q = m.c.ΔT formülü ile hesaplanır. Soruda kütle (m), ısıtma süresi (dolayısıyla verilen ısı enerjisi Q) ve başlangıç sıcaklıkları aynıdır.
• ➡️ 2. Adım: Formülü ΔT için yazalım: ΔT = Q / (m.c). Q ve m her üç sıvı için de aynı olduğundan, ΔT değeri öz ısı (c) ile ters orantılıdır.
• ➡️ 3. Adım: Sıcaklık değişimi en büyük olan X sıvısının öz ısısı en küçük, en küçük olan Z sıvısının öz ısısı ise en büyüktür.

✅ Sonuç: Sıcaklık artışı en fazla olan, en düşük öz ısıya sahip olandır. Bu nedenle öz ısılar arasındaki ilişki \( c_Z > c_Y > c_X \) şeklindedir.