Soru:
Türkiye'deki yer üstü kaynaklarından olan ormanların, ülke ekonomisine katkıları \( n \) tanedir. Aşağıdakilerden hangisi bu katkılar arasında sayılamaz?
- A) Kereste ve mobilya sanayiine hammadde sağlaması
- B) Kağıt üretiminde kullanılması
- C) Erozyon kontrolü sağlaması
- D) Hidroelektrik enerji üretmesi
Çözüm:
💡 Bu soru, ormanların doğrudan ekonomik katkıları ile dolaylı (ekolojik/çevresel) katkılarını ayırt etmemizi istiyor. "Sayılamaz" ifadesine dikkat etmeliyiz.
- ➡️ İlk adım: A) Kereste ve mobilya sanayiine hammadde sağlaması doğrudan bir ekonomik katkıdır. Orman ürünleri satılır ve gelir elde edilir.
- ➡️ İkinci adım: B) Kağıt üretiminde kullanılması da benzer şekilde kağıt endüstrisi için hammadde sağlar ve ekonomik değeri vardır.
- ➡️ Üçüncü adım: C) Erozyon kontrolü sağlaması ormanların çok önemli bir işlevidir. Ancak bu, ekolojik ve çevresel bir katkıdır. Toprağı koruyarak dolaylı yoldan tarımsal verimi artırsa da doğrudan parasal bir gelir veya somut bir ürün değildir. Bu nedenle genellikle "ekonomik katkı" listelerinde doğrudan yer almaz, "çevresel fayda" olarak değerlendirilir.
- ➡️ Dördüncü adım: D) Hidroelektrik enerji üretmesi seçeneği ise yanıltıcıdır. Ormanlar doğrudan enerji üretmez. Enerji, akarsular üzerine kurulan barajlardan (HES) üretilir. Ormanlar, barajların ömrünü uzatan dolaylı bir role sahiptir (sedimentasyonu azaltarak) ama enerjiyi üreten kaynak orman değil, sudur.
✅ Sonuç: Hem C hem de D seçenekleri ormanların doğrudan ekonomik katkıları arasında sayılamaz. Ancak sorunun beklenen ve en kesin cevabı, enerjiyi doğrudan ormanın üretmediği D) Hidroelektrik enerji üretmesi'dir. Erozyon kontrolü bir hizmet iken, hidroelektrik üretim iddiası ise doğrudan yanlıştır.
