Soru:
Türkiye, üç tarafını çevreleyen farklı denizlere (Karadeniz, Ege Denizi, Akdeniz) sahiptir ve boğazlar (İstanbul ve Çanakkale) bu denizleri birbirine bağlar. Bu özel konum özelliğinin uluslararası ilişkiler ve güvenlik alanındaki en belirgin sonucu nedir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, jeopolitik önemi vurgulamaktadır. Boğazlar, dünyanın en işlek ve stratejik su yollarından biridir.
- ➡️ Adım 1 - Stratejik Önemin Tanımlanması: İstanbul ve Çanakkale Boğazları, Karadeniz'i açık denizlere bağlayan tek su yoludur. Bu, Karadeniz'e kıyısı olan ülkeler (Rusya, Ukrayna, Romanya, vb.) için hayati önem taşır.
- ➡️ Adım 2 - Uluslararası Hukuk ve Politika: Bu durum, Türkiye'yi 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi gibi uluslararası anlaşmaların tarafı ve uygulayıcısı yapar. Türkiye, boğazlardan geçiş rejimini düzenleme yetkisine sahiptir.
- ➡️ Adım 3 - Sonuç: Bu yetki, Türkiye'ye bölgesel ve küresel güç dengelerinde önemli bir pazarlık gücü ve jeopolitik önem kazandırır. Aynı zamanda, barış zamanında ve kriz dönemlerinde uluslararası ilişkilerin ve güvenlik politikalarının odağı haline getirir.
✅ Sonuç olarak, bu konumun en belirgin sonucu, Türkiye'ye Montrö Sözleşmesi'nden kaynaklanan boğazlardaki hakimiyeti sayesinde uluslararası arenada büyük bir jeopolitik önem ve stratejik güç kazandırmasıdır.
