Soru:
Aşağıdaki şekilde bir kromozomun yapısı gösterilmiştir. "1", "2" ve "3" ile numaralandırılmış yapıların adlarını yazınız ve bu yapıların mitoz bölünme sırasında iğ iplikleri ile olan ilişkisini açıklayınız.
(Şekil: Birbirine sentromerle bağlı iki özdeş, uzun iplik şeklinde yapı (1), bu yapıları birbirine bağlayan daralmış bölge (2) ve bu daralmış bölgeye bağlanan iplikçik demetleri (3))
Çözüm:
💡 Şekilde bir kromozomun metafaz evresindeki hali temsil edilmektedir.
- ➡️ 1 Numaralı Yapı: Bu yapılar, sentromer ile birbirine bağlanmış iki özdeş yarımdır. Bunlar kardeş kromatitlerdir. DNA ve proteinlerden oluşurlar ve genetik bilgiyi taşırlar.
➡️ 2 Numaralı Yapı: Kromatitleri bir arada tutan ve kromozomun daralmış bölgesi olan bu yapıya sentromer denir. Sentromerin üzerinde iğ ipliklerinin bağlandığı kinetokor proteinleri bulunur.
- ➡️ 3 Numaralı Yapı: Sentromer/Kinetokor bölgesine bağlanan bu iplikçik demetleri iğ iplikleridir (Mikrotübüller). Görevleri, metafazda kromozomları hücrenin ekvatorunda tutmak, anafaz evresinde ise kardeş kromatitleri birbirinden ayırarak zıt kutuplara çekmektir.
- ➡️ İlişki: İğ iplikleri (3), kromozomun sentromer (2) bölgesine bağlanır. Anafaz evresinde kasılma hareketi yaparak kardeş kromatitleri (1) birbirinden ayırır ve her birini hücrenin zıt kutuplarına taşır.
✅ Sonuç: 1=Kromatit, 2=Sentromer, 3=İğ iplikleri. İğ iplikleri sentromere bağlanarak kromatitlerin ayrılmasını sağlar.
