Soru:
Mayoz bölünme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A) Eşey ana hücrelerinde görülür.
- B) Sonucunda dört yavru hücre oluşur.
- C) Oluşan hücrelerin kromozom sayısı yarıya iner.
- D) Oluşan hücreler mitoz bölünme geçiremez.
Çözüm:
💡 Her bir seçeneği tek tek kontrol ederek yanlış olanı bulalım.
- ➡️ A seçeneği: Doğru. Mayoz bölünme, sperm ve yumurta gibi üreme hücrelerinin oluşumunu sağlayan eşey ana hücrelerinde gerçekleşir.
- ➡️ B seçeneği: Doğru. Bir mayoz bölünme (Mayoz I ve Mayoz II) sonucunda toplam dört adet haploit (n) hücre oluşur.
- ➡️ C seçeneği: Doğru. Mayozun temel amaçlarından biri, kromozom sayısını yarıya indirerek (\(2n \rightarrow n\)) döllenme sonucu türe özgü kromozom sayısının sabit kalmasını sağlamaktır.
- ➡️ D seçeneği: Yanlış. Mayoz sonucu oluşan hücreler (örneğin sperm ve yumurta) mitoz geçiremez çünkü haploittirler ve mitoz diploit hücrelerde görülür. Ancak, bu hücreler döllenerek oluşan zigot mitoz geçirir. Fakat soru "oluşan hücreler" yani üreme hücreleri için geçerlidir ve onlar mitoz geçirmez. Bu ifade teknik olarak doğru kabul edilir. Bu soruda genel kabul, mayoz sonucu oluşan haploit hücrelerin mitoz geçiremeyeceği yönündedir. Ancak bazı canlılarda (örneğin erkek arılarda) haploit hücreler mitoz geçirebilir. LGS düzeyinde bu seçenek "yanlış" olarak işaretlenmez. Bu nedenle sorunun net bir yanlışı yok gibi görünüyor. Klasik LGS mantığında, "mayoz sonucu oluşan hücreler vücut hücresi değildir, büyüyüp gelişmez, dolayısıyla mitoz geçirmez" şeklinde düşünülür. Bu çerçevede en doğru cevap, hata aranıyorsa D seçeneğidir çünkü genelleme yapılamaz.
✅ LGS mantığı ve verilen seçenekler değerlendirildiğinde, "yanlış" ifade olarak D seçeneği işaretlenmelidir; çünkü üreme hücreleri mitoz bölünme geçirmez, büyüme ve gelişme göstermezler.
