TYT Türkçe Sözcükte Anlam: Gerçek, Mecaz ve Yan Anlam

Soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük yan anlamıyla kullanılmıştır?

A) Kapının kolu kırıldığı için tamirci çağırmışlar.

B) Bu konuda onun da kolu uzun, dikkatli olmalısın.

C) Masa kolları sağlam olduğu için yıllardır kullanıyoruz.

D) Kol hareketleriyle duygularını çok güzel ifade ediyor.

E) Yaralanan kol için fizik tedavi görmeye başladı.

Çözüm: Yan anlam, bir sözcüğün gerçek anlamıyla bağlantılı olarak zamanla kazandığı yeni anlamlardır. "Kol" sözcüğünün gerçek anlamı "insan vücudunun omuz başından parmak uçlarına kadar olan bölümü"dür. Seçenekleri incelersek:

• A'da "kapının tutacak yeri" anlamında - gerçek anlamla benzerlik kurularak (tutma işlevi) oluşmuş yan anlam
• B'de "gücü, nüfuzu" anlamında mecaz
• C'de "masanın yan çıkıntıları" anlamında yan anlam (şekil benzerliği)
• D'de gerçek anlam
• E'de gerçek anlam

Hem A hem C yan anlam içeriyor ancak soruda "altı çizili sözcük" tekil olduğu ve A seçeneğinde "kolu" (tekil), C'de "kolları" (çoğul) yazıldığı için doğru cevap: A