Soru:
Aşağıdaki iki cümleyi, virgül kullanarak tek bir cümle haline getiriniz ve virgülün anlamı nasıl belirginleştirdiğini açıklayınız.
- Hırsız evi soyarken kardeşim onu gördü.
- Kardeşim hırsızı gördü.
(İpucu: "Kardeşim" öznesinin hangi eylemi yaptığı net olmalıdır.)
Çözüm:
💡 Bu iki cümleyi birleştirirken, "kardeşim" öznesinin "görmek" eylemini mi yoksa "soymak" eylemini mi yaptığını netleştirmeliyiz. Virgül bu ayrımı sağlar.
- ➡️ 1. Adım (Yanlış Birleştirme): "Hırsız evi soyarken kardeşim onu gördü." Bu cümlede virgül olmadığı için, "kardeşim" öznesi "soyarken" fiiline çok yakın duruyor ve anlam karışabiliyor. Ancak Türkçe dilbilgisi kuralları gereği bu cümle doğru kabul edilse de, vurgu ve anlam netliği için virgül kullanmak daha iyidir.
- ➡️ 2. Adım (Doğru Birleştirme): "Hırsız evi soyarken, kardeşim onu gördü." Virgül, "soyarken" zarf-fiilinden sonra konularak, asıl yüklemin ("gördü") ve onun öznesinin ("kardeşim") başladığını gösterir.
✅ Sonuç: Virgül, "Hırsız evi soyarken" ifadesini bir arka plan bilgisi (zaman zarfı) olarak ayırır. Asıl cümlenin "Kardeşim onu gördü" olduğunu vurgular. Böylece evi soyayanın hırsız, görenin ise kardeşim olduğu netleşir.
