Soru:
Bir öğrenci, "Kemosentez ve fotosentezin her ikisi de organik madde sentezler. O halde her ikisi de atmosfere oksijen verir." şeklinde bir çıkarım yapmıştır. Bu çıkarım doğru mudur? Eksik veya yanlış olan noktayı açıklayınız.
Çözüm:
Bu çıkarım yanlıştır. İki süreç arasındaki kritik fark gözden kaçırılmıştır.
- ➡️ Fotosentez sürecinde, bitkiler ve bazı bakteriler ışık enerjisini kullanarak suyu (\(H_2O\)) parçalar. Bu fotoliz reaksiyonunun bir sonucu olarak atmosfere oksijen gazı (\(O_2\)) salınır.
- ➡️ Kemosentez sürecinde ise enerji kaynağı olarak ışık değil, kimyasal reaksiyonlar kullanılır. Bu reaksiyonlar genellikle hidrojen sülfür (\(H_2S\)), metan (\(CH_4\)) veya demir (\(Fe^{2+}\)) gibi maddelerin oksidasyonunu içerir. Bu reaksiyonların hiçbirinde suyun fotolizi olmadığı için oksijen açığa çıkması beklenmez.
- ➡️ Dolayısıyla, her iki süreç de organik madde üretse bile, atmosfere oksijen salınımı sadece fotosenteze özgü bir özelliktir.
✅ Sonuç: Öğrencinin çıkarımı yanlıştır. Oksijen üretimi, yalnızca fotosentezin ayırt edici bir özelliğidir.
