Soru:
Okyanus ortası sırtları ve dalma-batma zonları, magmanın oluştuğu ve yükseldiği başlıca jeolojik ortamlardandır. Bu iki ortamdan birini seçerek, magmanın orada neden ve nasıl oluştuğunu kısaca açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, magmanın belirli jeolojik ortamlardaki oluşum mekanizmasını anlamamızı istiyor. Örnek olarak dalma-batma zonunu seçelim.
- ➡️ Birinci Adım (Ortamın Tanımı): Dalma-batma zonu, bir tektonik levhanın diğerinin altına daldığı yerdir. Burada, genellikle okyanusal levha, daha hafif olan kıtasal levhanın altına doğru batar.
- ➡️ İkinci Adım (Magma Oluşum Mekanizması): Dalan okyanusal levha, beraberinde su ve diğer uçucu maddeleri de mantoya taşır. Bu uçucular, üst mantonun peridotit kayalarının erime noktasını düşürür. 🔥 Düşen erime noktası, kayaların katı halde kalamayacağı sıcaklıklara ulaşmasına neden olur ve böylece magma oluşur.
- ➡️ Üçüncü Adım (Sonuç): Oluşan magma, yoğunluğu çevresindeki katı kayalardan daha düşük olduğu için yukarı doğru yükselir. Bu yükseliş, volkanların (örneğin "And Dağları" gibi kıta kenarı volkanlarının) oluşmasına neden olur.
✅ Sonuç olarak, dalma-batma zonlarında magma, dalan levhanın getirdiği suyun mantodaki kayaların erime noktasını düşürmesi sonucu oluşur ve yükselerek yanardağları besler.
