Soru:
Mustafa Kemal'in milli egemenlik fikrinin oluşumunda, Osmanlı Devleti'nin son döneminde ortaya çıkan ve halkın yönetime katılımını savunan fikir akımları da etkili olmuştur. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi, bu fikirlerin pratikte ilk kez sınırlı da olsa uygulandığı bir deneyim olarak kabul edilebilir?
- A) Sened-i İttifak'ın imzalanması
- B) I. Meşrutiyet'in ilanı
- C) Tanzimat Fermanı'nın okunması
- D) Islahat Fermanı'nın ilanı
Çözüm:
💡 Soru, Osmanlı'da halkın (milletın) yönetime katılımının ilk somut adımını bulmamızı istiyor.
- ➡️ Sened-i İttifak (A) padişahın mutlak otoritesini sınırlayan ilk belgedir ancak halkı değil, ayanları temel alır.
- ➡️ Tanzimat (C) ve Islahat (D) Fermanları, padişahın tek taraflı verdiği haklar ve reformlardır; seçilmiş bir meclis içermezler.
- ➡️ I. Meşrutiyet'in (B) ilanı (1876) ise Osmanlı'da ilk kez bir anayasa (Kanun-i Esasi) ve halkın temsilcilerinden oluşan bir Meclis-i Mebusan'ın açılmasıdır. Bu, milli egemenlik yolunda atılmış ilk pratik ve somut adımdır.
✅ Doğru cevap: B seçeneğidir. Mustafa Kemal, bu deneyimi de göz önünde bulundurmuştur.
