Soru:
Bir psikolog, insan zihninin nasıl çalıştığını deneysel yöntemlerle (gözlem, test, deney) incelerken, bir filozof "zihin" kavramının kendisini sorgular. Bu iki disiplinin "zihin" konusuna yaklaşımlarındaki temel farklılık nedir? Aşağıdaki seçeneklerden doğru olanı işaretleyiniz.
- A) Psikoloji zihnin ne olduğunu, felsefe ise nasıl çalıştığını araştırır.
- B) Psikoloji normatif (kural koyucu), felsefe ise betimleyici (açıklayıcı) bir yaklaşıma sahiptir.
- C) Psikoloji ampirik (deneysel) verilere dayanırken, felsefe kavramsal analiz ve rasyonel argümanlara dayanır.
- D) Felsefe zihnin biyolojik temelleriyle, psikoloji ise metafizik boyutuyla ilgilenir.
Çözüm:
💡 Bu soru, felsefe ile psikoloji arasındaki yöntem farkını anlamamızı istiyor. Adım adım ilerleyelim.
- ➡️ Birinci adım: Seçenekleri teker teker inceleyelim. A seçeneği, iki disiplinin rollerini ters tanımlıyor. Zihnin ne olduğu daha çok felsefenin (zihin felsefesi), nasıl çalıştığı ise psikolojinin alanıdır.
- ➡️ İkinci adım: B seçeneğinde, normatiflik (ne olması gerektiği) genellikle etik felsefesine, betimleyicilik (ne olduğu) ise psikolojiye daha yakındır. Bu da terstir.
- ➡️ Üçüncü adım: C seçeneğini kontrol edelim. Psikoloji, gözlemlenebilir ve ölçülebilir davranış ve zihinsel süreçlerle, yani ampirik verilerle ilgilenir. Felsefe ise "zihin nedir?", "bedenden ayrı mıdır?" gibi soruları kavramsal analiz ve mantıksal çıkarımla ele alır. Bu tanım doğrudur.
- ➡️ Dördüncü adım: D seçeneğinde, zihnin biyolojik temelleri (nöronlar, beyin) daha çok nörobilimin, metafizik boyutu ise felsefenin konusudur.
✅ Sonuç olarak, iki disiplin arasındaki temel ayrım, kullandıkları yöntemdir. Doğru cevap C seçeneğidir.
