Soru:
Bir petrokimya tesisindeki damıtma kolonunda, ham petrol bileşenlerinin kaynama noktalarına göre ayrılması işlemi yapılır. Mühendis, aşağıdaki bileşenlerin kaynama noktalarını (°C) bilmektedir:
- Petrol gazları: < 40
- Benzin: 40 - 180
- Gaz yağı: 180 - 260
- Fuel oil: 260 - 350
Kolonun farklı seviyelerinden alınan bir numunenin laboratuvar analizi, 150°C'de kaynamaya başladığını ve 200°C'de tamamen buharlaştığını göstermiştir. Bu numune hangi ana ürün(ler) grubuna ait olabilir ve mühendis bu bilgiyi prosesi optimize etmek için nasıl kullanır?
Çözüm:
💡 Adım 1: Numunenin Kaynama Aralığını Belirleme
- ➡️ Soruda verilen bilgiye göre numune 150°C'de kaynamaya başlıyor ve 200°C'de tamamen buharlaşıyor. Bu, kaynama noktası aralığının 150°C - 200°C olduğu anlamına gelir.
💡 Adım 2: Ürün Gruplarının Kaynama Aralıkları ile Karşılaştırma
- ➡️ Benzin: 40°C - 180°C
- ➡️ Gaz yağı: 180°C - 260°C
- ➡️ Numunenin kaynama aralığı (150-200°C), hem benzin hem de gaz yağı aralıklarıyla kesişmektedir. 150-180°C arası benzin, 180-200°C arası ise gaz yağı fraksiyonuna girer.
💡 Adım 3: Mühendisin Yorumu ve Proses Optimizasyonu
- ➡️ Bu durum, damıtma kolonundaki ayırma işleminin tam olarak verimli gerçekleşmediğini gösterir. İki farklı ürün grubunun birbirine karıştığı anlamına gelir.
- ➡️ Petrokimya mühendisi, bu bilgiyi kolondaki sıcaklık ve basınç ayarlarını, raf sayısını veya geri akım oranını değiştirerek ayırma verimliliğini artırmak için kullanır. Hedef, benzin ve gaz yağı fraksiyonlarını mümkün olduğunca saf olarak elde etmektir.
✅ Sonuç: Bu numune, benzin ve gaz yağı karışımıdır. Mühendis, bu bilgiyi damıtma kolonunun ayırma verimliliğini artırmak için kullanır.
