Soru:
Bir tarih öğrencisi, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş dönemini araştırmaktadır. Aşağıdaki kaynaklardan hangisi bu konu için bir birinci el kaynak niteliği taşır?
- A) 2023 yılında yayımlanmış, "Osmanlı'nın Doğuşu" adlı bir tarih kitabı
- B) Orhan Gazi dönemine ait bir sikke (para)
- C) 19. yüzyılda bir Fransız gezginin Osmanlı üzerine yazdığı seyahatname
- D) Bir üniversite profesörünün kuruluş dönemi hakkındaki akademik makalesi
Çözüm:
💡 Birinci el kaynak, olayın geçtiği dönemde oluşturulmuş ve doğrudan tanıklık eden belgeler veya nesnelerdir. İkinci el kaynaklar ise olaydan sonra, birinci el kaynakları kullanarak yapılan yorumlama ve analizlerdir.
- ➡️ A Seçeneği: 2023'te yazılmış bir kitap, olaydan yüzyıllar sonra hazırlandığı için bir yorum ve derlemedir. İkinci el kaynaktır.
- ➡️ B Seçeneği: Orhan Gazi dönemine ait bir sikke, o dönemde basılmış, yaşanan dönemin ekonomik ve siyasi durumuna doğrudan tanıklık eden bir nesnedir. Birinci el kaynaktır.
- ➡️ C Seçeneği: 19. yüzyılda yazılan bir seyahatname, kuruluş döneminden çok sonra kaleme alınmıştır ve ikinci elden bilgi içerir.
- ➡️ D Seçeneği: Akademik makale, birinci el kaynakları inceleyerek yazılmış bir analizdir. İkinci el kaynaktır.
✅ Doğru cevap, olayın çağdaşı olan B seçeneğidir.
