Soru:
Ksenon (Xe) gazı, normal koşullarda inert kabul edilmesine rağmen, flor (F₂) gibi çok reaktif bir elementle bileşik oluşturabilir. Bu durum, aşağıdaki yargılardan hangisini destekler?
- A) Tüm asal gazlar mutlak anlamda inerddir.
- B) İnertlik göreceli bir kavramdır ve koşullara bağlı olarak değişebilir.
- C) Ksenon bir asal gaz değildir.
- D) Flor, inertlik özelliğini yok eden bir katalizördür.
Çözüm:
💡 Tarihsel olarak asal gazların hiçbir bileşik oluşturmayacağı düşünülüyordu. Ancak 1962'de Neil Bartlett'in Ksenon Heksafloroplatinat (XePtF₆) bileşiğini sentezlemesi bu fikri değiştirdi.
- ➡️ A Seçeneği: Ksenon'un bileşik yapabilmesi, "tüm asal gazlar mutlak inerddir" ifadesinin yanlış olduğunu gösterir.
- ➡️ B Seçeneği: Ksenon, ağır bir asal gazdır ve en dış elektronları çekirdekten daha uzaktadır. Bu nedenle, flor gibi çok güçlü bir elektron alıcısı (elektronegatif element) ile uygun koşullar sağlandığında (yüksek sıcaklık/basınç) bileşik oluşturabilir. Bu da inertliğin koşullara ve elemente bağlı göreceli bir özellik olduğunu kanıtlar.
- ➡️ C Seçeneği: Ksenon periyodik tabloda 8A grubunda yer alan bir asal gazdır. Sadece inertliği diğerlerine (He, Ne, Ar) göre daha düşüktür.
- ➡️ D Seçeneği: Flor bir katalizör değil, doğrudan reaksiyona giren bir reaktiftir.
✅ Sonuç: Ksenon'un bileşik yapabilmesi, B) İnertlik göreceli bir kavramdır ve koşullara bağlı olarak değişebilir yargısını destekler.
