Soru:
Bir edebiyat öğrencisi, okuduğu bir romanda aşağıdaki özellikleri gözlemliyor:
- Anlatının tek ve kesin bir sonu yok, okuyucu sonu kendisi yorumluyor.
- Yazar, arada bir hikâyeye müdahale edip "Ben bu karakteri yarattım" diyor.
- Yüksek edebiyat ile popüler kültür ögeleri (örneğin, bir polisiye ile felsefi bir diyalog) iç içe geçmiş durumda.
Bu özellikler, eseri daha çok modernizm ve postmodernizmden hangisine yaklaştırır? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Gözlemlenen her bir özelliği tek tek analiz edelim.
- ➡️ Çoğul Son / Belirsizlik: Modernizm, her şeyi kavrayabileceğine inanan akıl sayesinde genellikle kapalı ve anlamlı bir son ile biter. Postmodernizm ise tek ve mutlak bir gerçekliğin olmadığını vurgulamak için açık uçluluk ve belirsizlik kullanır. İlk madde postmodernizme işaret ediyor.
- ➡️ Üstkurmaca (Metinlerarasılık): Yazarın kurmaca olduğunu açıkça belli etmesi, "dördüncü duvar"ı yıkması, postmodernizmin en tipik özelliklerinden olan üstkurmacadır. Modernist yazar genellikle "görünmez"dir ve anlatıyı kendi iç tutarlılığıyla sunar.
- ➡️ Kitsch ve Pastiş: Yüksek sanat ile popüler kültür arasındaki hiyerarşiyi reddetmek ve bu ikisini kaynaştırmak, postmodernizmin estetik yozlaşma veya pastiş olarak adlandırılan özelliklerindendir. Modernizm ise "yüksek edebiyat"ı önceler ve avangarttır.
✅ Tüm bu nedenlerden dolayı, söz konusu eser, tanımlanan özellikler itibarıyla açıkça postmodernizmin sınırları içinde yer alır.
