4. Sınıf Yer kabuğunun yapısı konu anlatımı

Örnek 01 / 04
Soru:

Bir öğrenci, yer kabuğunu oluşturan kayaç türlerini ve bu türlerin oluşum süreçlerini araştırıyor. Aşağıdaki tabloda bazı kayaç örnekleri ve oluşumları verilmiştir. Tabloyu inceleyerek boş bırakılan yerleri uygun şekilde doldurunuz.

Kayaç Örneği Kayaç Türü Oluşum Süreci
Granit Püskürük (Magmatik) Magmanın yer kabuğu içinde yavaş yavaş soğuması
Kalker (Kireçtaşı) ? ?
Mermer ? Kalkerin yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğraması
Bazalt Püskürük (Magmatik) ?
Çözüm:

💡 Kayaçlar oluşum şekillerine göre üç ana gruba ayrılır: Püskürük (Magmatik), Başkalaşım (Metamorfik) ve Tortul (Sedimenter).

  • ➡️ Kalker (Kireçtaşı): Canlı kalıntıları veya kimyasal çökelmeyle oluşan bir kayaçtır. Bu nedenle kayaç türü Tortul Kayaç'tır. Oluşum süreci ise "Organik kalıntıların veya kimyasal çökellerin üst üste birikip sertleşmesi" şeklindedir.
  • ➡️ Mermer: Soruda, kalkerin (bir tortul kayaç) değişime uğramasıyla oluştuğu belirtilmiş. Bu süreç, kayaç türünün Başkalaşım (Metamorfik) Kayaç olduğunu gösterir.
  • ➡️ Bazalt: Bir püskürük kayaçtır. Granit yerin derinliklerinde soğurken, bazalt "magmanın yeryüzüne çıkıp hızlıca soğuması" ile oluşur. Bu tür kayaçlara "Dış Püskürük" veya "Volkanik" kayaç da denir.

✅ Tablonun doğru cevapları:
- Kalker: Tortul, "Organik/kimyasal tortuların birikip sertleşmesi"
- Mermer: Başkalaşım
- Bazalt: "Magmanın yeryüzünde hızlıca soğuması"

1 2 3 4