Akraba evliliğinin sakıncaları 8. sınıf konu anlatımı

Fenilketonüri (PKU) hastalığı, çekinik genle taşınan bir metabolizma hastalığıdır. "a" hastalık genini, "A" ise sağlıklı geni temsil etsin. Hem anne hem baba taşıyıcı (Aa) olduğunda çocuklarının hasta (aa) olma olasılığı \( \frac{1}{4} \)'tür. Akraba evliliği yapmış bir çiftin her ikisi de bu hastalık için taşıyıcı ise, bu durumun neden daha büyük bir risk oluşturduğunu açıklayınız.

💡 Bu soru, genetik riskin neden akrabalıkla arttığını anlamamızı istiyor.

• ➡️ Birinci adım: Akraba olmayan iki taşıyıcı bireyin evlendiğini düşünelim. Toplumda "a" geninin görülme sıklığı düşük olduğu için, iki taşıyıcının bir araya gelme olasılığı nispeten düşüktür.
• ➡️ İkinci adım: Akraba bireyler (örneğin kuzenler) ise gen havuzlarını ailelerinden aldıkları için, aynı zararlı "a" genine sahip olma ihtimalleri çok daha yüksektir.
• ➡️ Üçüncü adım: Dolayısıyla, akraba evliliklerinde her iki eşin de aynı zararlı çekinik gen için taşıyıcı olma olasılığı çok daha fazladır. Bu da, \( \frac{1}{4} \) olan hasta çocuk sahibi olma riskinin gerçekleşme ihtimalini büyük ölçüde artırır.

✅ Sonuç olarak, akraba evlilikleri, nadir görülen çekinik genlerin bir araya gelme şansını artırarak, genetik hastalıklı bireylerin doğma olasılığını yükseltir.