Soru:
Islahat Fermanı'nın aşağıdaki maddelerinden hangisi, doğrudan "Avrupa devletlerinin Osmanlı'nın iç işlerine karışmasını hukuki olarak engelleme" amacına yöneliktir?
- A) Vergilerin herkesin gelirine göre toplanması
- B) İltizam usulünün kaldırılması
- C) Gayrimüslimlere din ve vicdan özgürlüğü tanınması ve onların da kanun önünde Müslümanlarla eşit sayılması
- D) Yabancılara mülk edinme hakkı verilmesi
Çözüm:
💡 Bu soru, fermanın maddeleri ile dış politik hedefleri arasındaki nedensellik ilişkisini kurmamızı istiyor.
- ➡️ Birinci Adım: 19. yüzyılda Avrupa devletleri (özellikle Rusya), "Ortodoksların hamisi", Fransa ise "Katoliklerin koruyucusu" sıfatıyla sık sık Osmanlı'nın iç işlerine müdahale etmekteydi.
- ➡️ İkinci Adım: Islahat Fermanı, gayrimüslimlere tam bir eşitlik ve din özgürlüğü getirerek, Avrupa devletlerinin "azınlıkları koruma" bahanesini hukuken geçersiz kılmayı amaçlamıştır. Mantık şuydu: "Siz korumak istediğiniz azınlıklara zaten tüm haklarını verdik, artık müdahale etmek için bir sebebiniz kalmadı."
- ➡️ Üçüncü Adım: Diğer seçenekler (vergi, iltizam, mülk edinme) daha çok ekonomik ve idari düzenlemelerdir ve doğrudan dış müdahaleyi engelleme amacı taşımazlar.
✅ Sonuç olarak, gayrimüslimlere tam eşitlik getiren madde, Avrupa devletlerinin müdahale gerekçelerini ortadan kaldırmaya yönelik en doğrudan ve stratejik hamledir. Doğru cevap C seçeneğidir.
