Soru:
"Başarılı olmak istiyorsan çok çalışmalısın _____ düzenli tekrar yapmalısın." cümlesinde boş bırakılan yere hangi bağlaç getirilemez? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
Bu soru, hangi bağlacın anlamca uygun olmadığını bulmamızı istiyor. 🔎
- ➡️ 1. Adım: Cümleyi inceleyelim. "Başarılı olmak" isteyen birine iki tavsiye veriliyor: "çok çalışmak" ve "düzenli tekrar yapmak". Bu iki tavsiye birbirini tamamlıyor ve derecelendiriyor.
- ➡️ 2. Adım: Bağlaçları deneyelim. "ve" bağlacı iki tavsiyeyi birleştirir ve anlamlı bir cümle kurar. "ile" bağlacı da (edat olarak değil, bağlaç olarak) "ve" anlamında kullanılabilir ve bu cümleye uygun olur. "çünkü" bağlacı getirirsek, ikinci cümle birinci cümlenin nedeni olur: "Çok çalışmalısın, nedeni düzenli tekrar yapmaktır." Bu anlam bozukluğa yol açar, çünkü "çok çalışmak" ile "düzenli tekrar yapmak" neden-sonuç değil, birbirini tamamlayan iki eylemdir.
- ➡️ 3. Adım: "ama" bağlacı ise bir zıtlık bekletir, oysa burada iki olumlu tavsiye vardır ve aralarında zıtlık yoktur. Bu yüzden "ama" da bu cümleye anlamca uymaz. Soru "getirilemez" dediği için, en belirgin uymayan bağlaç, neden-sonuç ilişkisi kuran "çünkü"dür.
✅ Bu cümleye getirilemeyecek bağlaç çünkü'dür. Çünkü iki tavsiye arasında neden-sonuç ilişkisi yoktur.
