Soru:
Bir öğrenci, okul müdürünün odasına bir dilekçe vermek için giriyor. Aşağıdaki diyalogda, öğrencinin müdüre kullandığı hitap ve selamlaşma ifadelerini değerlendirin. Doğru ve yanlış kullanımları adım adım açıklayın.
Öğrenci: "İyi günler Müdür Bey, size bir dilekçe vermek istiyorum."
Müdür: "İyi günler evladım, buyurun."
Çözüm:
💡 Bu diyalog, ast-üst ilişkisinde resmi ve saygılı bir dilin kullanılması gereken bir durumu örnekler. İnceleyelim:
- ➡️ Resmi ve Uygun Selam: Öğrenci, "İyi günler" diyerek uygun ve resmi bir selam veriyor. Bu, "Selam" veya "Merhaba" gibi samimi ifadelerden daha doğrudur.
- ➡️ Doğru Unvan Kullanımı: "Müdür Bey" hitabı, makam sahibi birine karşı saygıyı ve resmiyeti gösteren doğru bir hitap şeklidir. Sadece "Müdür" demek veya ismiyle hitap etmek uygun olmazdı.
- ➡️ Kibar Dil: "Size bir dilekçe vermek istiyorum" ifadesi, "istiyorum" yerine "rica etsem" gibi daha kibar da olabilirdi ancak bu haliyle de yeterince nazik ve resmidir.
- ➡️ Karşı Tarafın Hitabı: Müdür'ün "evladım" demesi, yaş ve makam farkından kaynaklanan koruyucu ve şefkatli bir hitap şeklidir ve bu bağlamda uygundur.
✅ Sonuç: Öğrenci, ast-üst ilişkisinde saygıyı ve resmiyeti koruyan doğru selamlaşma ve hitap ifadelerini kullanmıştır. Unvan kullanımı ve resmi dil bu tür ortamlarda esastır.
