Soru:
"Masada(ki) kitapları topla, sonra dışarıda(ki) arkadaşlarını bekle." cümlesinde parantezle belirtilen yerlerdeki "ki"ler nasıl yazılmalıdır? Nedenini her biri için ayrı ayrı açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soruda iki farklı "-ki" var ve her birinin türünü ayrı ayrı incelememiz gerekiyor.
- ➡️ Birinci "ki" için ("Masada(ki)"): Buradaki "ki", "masa"nın üzerinde bulunan kitaplar anlamına gelir. "Neredeki?" sorusuna cevap verir (masadaki). Yeri bildiren bir addan sonra gelerek sıfat türetmiştir. Bu, sıfat yapan "-ki" ekidir ve daima bitişik yazılır. Doğru yazım: Maskadaki
- ➡️ İkinci "ki" için ("dışarıda(ki)"): Buradaki "ki" ise, "dışarıda olan arkadaşların" anlamına gelir. Yine "Neredeki?" sorusuna cevap verir (dışarıdaki). Bu da bir sıfat türetmiş olduğundan, sıfat yapan "-ki" ekidir ve daima bitişik yazılır. Doğru yazım: dışarıdaki
- ➡️ Her iki durumda da "ki"ler bağlaç değil, ek oldukları için bitişik yazılmaları gerekir.
✅ Sonuç: İlk "ki" maskadaki, ikinci "ki" ise dışarıdaki şeklinde bitişik yazılır. Çünkü her ikisi de sıfat yapan "-ki" ekidir.