Soru:
"Eyvah, anahtarlarımı evde unuttum ( )" cümlesini aşağıdaki duygulardan hangisiyle söylerseniz, parantezle gösterilen yere ünlem işareti koymanız gerekir?
- A) Sakin ve düşünceli
- B) Şaşkın ve telaşlı
- C) Sıradan ve monoton
Çözüm:
💡 Bu soru, noktalama işaretlerinin cümlenin söyleniş tonu/samimi duygusu ile doğrudan ilişkisini sorguluyor.
- ➡️ 1. Adım: "Eyvah" ünlemini inceleyelim. "Eyvah" Türkçede ani bir korku, panik, şaşkınlık veya tedirginlik anında kullanılan bir ünlemdir. Bu, cümlenin zaten duygu yüklü olduğunu gösterir.
- ➡️ 2. Adım: Seçenekleri değerlendirelim.
- A) Sakin ve düşünceli: Bu ton, bir içsel farkındalığı ifade eder. Duygu yoğunluğu düşüktür, nokta yeterli olabilir.
- B) Şaşkın ve telaşlı: Bu ton, "Eyvah" ünleminin doğasını yansıtır. Ani bir farkındalık ve ardından gelen panik/şaşkınlık duygusunu vurgular. İşte bu güçlü duygu, ünlem işaretini gerektirir.
- C) Sıradan ve monoton: Bu ton, herhangi bir duygu içermez, bu yüzden ünlem kullanılmaz.
✅ Doğru cevap B'dir. Çünkü ancak şaşkın ve telaşlı bir duyguyla söylendiğinde cümle, ünlem işaretiyle bitirilmesi gereken bir "korku/panik" ifadesi haline gelir.