Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalı virgül (;) yanlış kullanılmıştır?
A) Çok yorulmuştu; bu yüzden hemen uyudu.
B) Elma, armut, muz; süt, peynir, yumurta aldık.
C) Sessizce yerine oturdu; kimseye selam vermedi.
D) İstanbul'a gideceğiz; orayı çok özledik.
E) Önce Ahmet geldi; sonra Ayşe ile Fatma.
Çözüm:
💡 Noktalı virgül, genellikle birbirine bağlı cümleleri ayırmak veya virgülle ayrılmış grupları belirginleştirmek için kullanılır. Bu soruda kurala uymayan kullanımı bulmalıyız.
- ➡️ A seçeneği: "Çok yorulmuştu" cümlesi ile "bu yüzden hemen uyudu" cümlesi arasında neden-sonuç ilişkisi var. Noktalı virgül doğru kullanılmış.
- ➡️ B seçeneği: "Elma, armut, muz" bir yiyecek grubunu; "süt, peynir, yumurta" başka bir yiyecek grubunu temsil ediyor. Virgülle ayrılmış ögeleri ayırmak için noktalı virgül doğru kullanılmış.
- ➡️ C seçeneği: "Sessizce yerine oturdu" ve "kimseye selam vermedi" cümleleri anlamca birbirini tamamlıyor. Noktalı virgül doğru.
- ➡️ D seçeneği: "İstanbul'a gideceğiz" ve "orayı çok özledik" cümleleri arasında çok güçlü bir anlam bağı yok. Bu iki bağımsız cümle nokta veya virgülle ayrılabilirdi. Noktalı virgülün kullanım amacına tam uymuyor. Bu, kullanımı en zayıf seçenek.
- ➡️ E seçeneği: "Önce Ahmet geldi" ve "sonra Ayşe ile Fatma" cümleleri bir sıralama, zincirleme anlam ilişkisi içinde. Noktalı virgül doğru.
✅ Doğru cevap D seçeneğidir, çünkü burada noktalı virgül gereksiz ve kural dışıdır. İki cümle arasındaki bağ, diğer seçeneklere göre daha zayıftır.
