Çözümlü Örnek 4
Soru:
"Dolapta yemek kalmamış." ve "Bu fikir de çok güzel." cümlelerindeki "-de" eklerinin işlevlerini karşılaştırarak açıklayınız. Hangisi bulunma hal ekidir?
Çözüm:
Bu soruda, yazılışları aynı olan ama farklı görevlerdeki iki "-de" ekini ayırt etmemiz gerekiyor. 🧐 Hadi karşılaştıralım!
- ➡️ Birinci Cümle: "Dolapta yemek kalmamış."
- Sözcüğü inceleyelim: "dolap-ta"
- "Nerede kalmamış?" → Dolapta. Soruya cevap veriyor.
- "-ta" eki, "dolap" ismine gelmiş ve bir yer bildiriyor.
- 💎 Sonuç: Buradaki "-de" eki, bulunma hal ekidir.
- ➡️ İkinci Cümle: "Bu fikir de çok güzel."
- Sözcüğü inceleyelim: "fikir de" (Ayrı yazılır! "de"yi cümleden çıkarıp okuyalım: "Bu fikir çok güzel." Cümlenin anlamı bozulmaz, sadece "başka fikirlerin yanı sıra" anlamı kaybolur.)
- "Nerede güzel?" diye bir soru sormak anlamsızdır. Bu soruya cevap vermez.
- "-de" eki, burada "başka şeylerin yanı sıra" anlamı katmıştır.
- 💎 Sonuç: Buradaki "de", bağlaçtır. Ayrı yazılır ve bulunma hali eki değildir.
✅ Sonuç: Birinci cümledeki "dolapta" sözcüğündeki "-de" eki bulunma hal ekidir. İkinci cümledeki "de" ise bağlaçtır ve bulunma hali eki değildir.
