Soru:
"Çocuk, annesinin anlattığı masala şaşırdı." cümlesindeki altı çizili fiil için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
- A) Nesne aldığı için iş fiilidir.
- B) Öznenin geçirdiği iç değişimi bildirdiği için durum fiilidir.
- C) Zaman içinde kendiliğinden olduğu için oluş fiilidir.
- D) Öznenin yaptığı fiziksel bir eylem olduğu için iş fiilidir.
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için fiilin anlam özelliğine odaklanmalıyız.
- ➡️ Fiilimiz: "şaşırmak"
- ➡️ Bu fiil, öznenin (çocuk) yaptığı fiziksel bir iş veya hareket değildir. Bu nedenle A ve D seçenekleri yanlıştır.
- ➡️ Bu fiil, zaman içinde yavaş yavaş gerçekleşen bir değişim değildir (örneğin, "sararmak" gibi). Anlık bir iç tepki ve ruh halidir. Bu nedenle C seçeneği (oluş fiili) de doğru değildir.
- ➡️ "Şaşırmak", öznenin iradesi dışında girdiği bir iç durumu, ruh halini ifade eder. Bu, durum fiillerinin temel özelliğidir.
✅ Doğru cevap, fiilin öznenin iç değişimini bildirdiğini söyleyen B seçeneğidir.
